Przedbiegi do 50go Balu Polskiego w rytmie Poloneza

Jubileuszowy 50ty Bal Polski odbędzie się w tym roku 5 lutego 2022 w prestiżowym Guildhall ale już 11 stycznia, goście którzy zakupili bilety zostali zaproszeni przez organizatorów na elitarne spotkanie – naukę najstarszego polskiego tańca zwanego Polonezem.

Wydarzenie miało miejsce w Ognisku Polskim w Londynie, a naukę Poloneza poprowadzili państwo Zosia Lesiecka i Lucjan Santos-Witkowski, dyrektorzy zespołu Mazury – znakomitego folklorystycznego zespołu polonijnego w Anglii.

Polonez jest bardzo uroczysty, co dodatkowo podkreślają wyprostowane sylwetki tancerzy i płynne ruchy w ściśle określonym tempie.  Nic wiec dziwnego ze największe bale w Polsce jak bale debiutantów lub maturalne rozpoczynają się tym właśnie tańcem. Nie jest też inaczej w wypadku największego balu emigracji w Anglii – Balu Polskiego. 

Przy tej okazji warto zapoznać się jaka tradycja leży u źródeł tego pięknego i eleganckiego tańca, kto tańczył Poloneza i dlaczego właśnie ten, a nie inny taniec rozpoczyna tradycyjnie najważniejsze bale – w tym Bal Polski.

Czym więc jest Polonez?

Polonez to taniec narodowy, jego nazwa pochodzi od francuskiego przymiotnika polonaise, czyli „polski”. Jest to taniec korowodowy wykonywany w metrum trójdzielnym.  W ubiegłych wiekach określano go mianem chodzonego, co dobrze opisuje jego charakter. Układ poloneza opiera się na poruszaniu się par według prostych lub krętych linii. 

Jaka jest historia Poloneza?

Pierwsze wzmianki o polonezie pochodzą z II połowy XVI wieku, już w XVII wieku został on zaakceptowany przez dwory magnackie. Wówczas dworzanie i dyplomaci z Europy Zachodniej jako pierwsi opisywali taniec chodzony.

Według ich relacji był on wykonywany w parach złożonych z dwóch kobiet i dwóch mężczyzn. Polonez był praktykowany w trakcie ważnych ceremonii dworskich.  W XIX wieku taniec stał się mniej popularny, a układy były ograniczane do kilku podstawowych figur. Nie miało to jednak wpływu na to, że polonez został postrzegany jako symbol narodowy. Ten status zachował on do dzisiaj.

Jaki jest krok Poloneza?

Polonez jest jednym z najmniej wymagających tańców. Kobieta i mężczyzna stoją do siebie bokiem, partner podtrzymuje lewą dłoń partnerki. Złączone dłonie są nieco wyciągnięte do przodu.

Prawa ręka u obojga powinna być lekko cofnięta do tyłu i skierowana w dół. Na raz para ugina kolano i wysuwa stopę do przodu (kobieta prawą, mężczyzna lewą).

Pierwszy krok powinien być mocny i najdłuższy, kolejne dwa zdecydowanie krótsze i łagodniejsze. Krok podstawowy jest stałym elementem Poloneza i nie zostaje on zachwiany mimo wykonywanych figur lub przejść.

Jakie są figury i układy w Polonezie?

Obowiązujące figury zostały ustanowione w latach 1987-1989 przez Radę Ekspertów ds. Folkloru Ministerstwa Kultury i Sztuki. Polonez wyróżnia krok podstawowy i różnorodne figury, wykonywane synchronicznie przez wszystkich tancerzy.  Najbardziej znane figury Poloneza to:

• ustawienie czwórkami,
• taniec w kole,
• wąż,
• spirala,
• mijanka,
• tunel,
• korowód.

Układ Poloneza może być dowolnie ułożony, zwykle w każdym przypadku wygląda on inaczej. Jedynym niezmienionym elementem jest krok podstawowy, od lat wykonywany w ten sam, ściśle określony sposób.

Jaki powinien być strój do Poloneza?

Obecnie Polonez jest wykonywany najczęściej na balach maturalnych, stąd przyjęto, że może być tańczony w strojach wieczorowych. Natomiast w trakcie występów scenicznych tancerze przywdziewają stroje szlacheckie, na które składa się kontusz, żupan i pas, a w przypadku pań długie suknie.  Na Balu Polskim obowiązujące są długie suknie – najlepiej w kolorach białym, czerwonym lub czarnym a dla Panów tzw. black tie czyli surdut, lub czarny garnitur wieczorowy.

Jaka powinna być muzyka do Poloneza?

Przez długi czas Polonez był tańczony do utworu a-moll Michała Ogińskiego, zatytułowanego jako „Pożegnanie ojczyzny”. Jednak po ekranizacji „Pana Tadeusza” Andrzeja Wajdy Polonez jest tańczony do utworu Wojciecha Kilara.

Na Balu Polskim będziemy mogli podziwiać tradycyjna orkiestrę, a sam Polonez i korowód gości będzie prowadził niedościgniony zespól Mazury.

Powtórzmy wiec za naszym narodowym wieszczem Adamem Mickiewiczem:

 „Poloneza czas zacząć. – Podkomorzy rusza. I z lekka zarzuciwszy wyloty kontusza, i wąsa podkręcając, podał rękę Zosi, I skłoniwszy się grzecznie, w pierwszą parę prosi…”

Tak mówił poeta w „Panu Tadeuszu” a my ruszamy do tańca Poloneza na 50 tym Balu Polskim już za niecały miesiąc.

Przypominamy również, że jeszcze jedna okazja od nauki Poloneza nadarza się 18 stycznia o godz. 19.30 w Ognisku Polskim, przy czym wstęp na naukę mają goście z ważnym biletem na bal.   Po tańcu organizator zaprasza na lampkę wina i możliwość poznania się.   Bilety są jeszcze do nabycia na stronach Balu Polskiego.

Do zobaczenia wiec na Balu!

Iwona Golinska

Prezes Polish Sue – polonijnej organizacji w Wielkiej Brytanii, poświęconej rozwojowi dobrych relacji polsko brytyjskich a patronowanej przez Sue Ryder oraz uczestniczka i sympatyczka Balu Polskiego.

Zdjecia:

Iwona Golinska

Jolanta Grzybowska-Szczurek

Magdalena Vidotto