52 Bal Polski Bracia Reszke

Jan, Edward i Józefina Reszke to światowy fenomen. Nigdy wcześniej ani później w świecie operowym nie było rodzeństwa, które podbiło największe deski operowe świata. Ulubieńcy królowej Wiktorii, angielskiego dworu, oraz publiczności i krytyków na całym świecie, Jan (tenor) i Edward (bas) byli ambasadorami opery i polskości, a swą popularność zawdzięczali nie tylko przepięknym głosom i kunsztowi aktorskiemu, ale też aparycji i kulturze osobistej.

52 Bal Polski Jan Reszke

Urodzeni w 1850 (Jan) i 1853 (Edward) roku bracia pochodzili z muzykalnej rodziny. Ich rodzice regularnie organizowali wieczory muzyczne, na których chętnie bywał świat artystyczny ówczesnej Warszawy. Z pięciorga rodzeństwa aż trójka zrobiła międzynarodową karierę. Na światowych scenach najpierw zaistniała najmłodsza Józefina Reszke, pociągając za sobą braci. Jan rozpoczynał karierę jako baryton, ale to jako tenor zdobył największą sławę, pierwszy raz występując w Madrycie w 1879 roku. Edward debiutował e w 1876 roku w Paryżu w „Aidzie” ( jako Faraon), pod batutą samego Giuseppe Verdiego. Występy okazały się wielkimi sukcesami i otworzyły braciom drzwi do najlepszych oper świata.
Nowy Jork, Chicago, Paryż, Mediolan czy Warszawa to tylko niektóre z miejsc, gdzie bracia Reszke byli podziwiani przez publiczność w najsłynniejszych operach Wagnera, Verdiego, Gounoda czy Masseneta. Często występowali w duecie, a partnerowały im takie sławy jak Nellie Melba czy Adelina Patti.

52 Bal Polski Edouard Mefisto Reszke

Wielka Brytania to, obok Paryża i Nowego Jorku, najważniejsze miejsce w karierach braci Reszke. Edward przez 17, a Jan przez 12 lat w ostatnich dwóch dekadach XIX wieku pojawiają się w Londynie, często razem, niemal w każdym sezonie. Do 1900 Jan wystąpił przed angielską publicznością ponad 300 razy w 16 partiach, a Edward, rekordowo,  ponad 460 razy.  Bracia przyjaźnili się z Księciem i Księżną Walii, będąc częstymi gośćmi na zamku Windsor i w Pałacu Buckingham. Często dawali występy przeznaczone tylko dla rodziny królewskiej i jej gości. Bracia wystąpili przed królową między innymi z okazji ślubu Księcia Yorku (późniejszego króla Jerzego V) w 1893 roku, 60. rocznicy objęcia tronu przez królową Wiktorię (1897) czy z okazji jej 80-ych urodzin (1899). Królowa kilkukrotnie wspomina Reszków w swoich pamiętnikach, a ich portrety do dziś wiszą w operze w Covent Garden. Ciekawostką jest, że sam Sherlock Holmes, po rozwiązaniu zagadki w 'Psie Baskerville’ów” tak mówi do Watsona:  ”A teraz, mój drogi, mieliśmy kilka tygodni ciężkiej pracy i sądzę, że mamy prawo skierować myśli nasze na weselsze tory. Mam lożę na „Hugenotów“. Słyszałeś Reszków?… Czy mogę cię zatem prosić, żebyś był gotów za pół godziny? Wstąpimy po drodze na obiad do Marcini’ego.

52 Bal Polski Reszke Hunting party

Choć Polski nie było na mapie świata, dumni ze swego pochodzenia Jan i Edward  za swe siedziby obrali okolice Częstochowy. Jan w pięknie położonym Skrzydlowie założył słynną stadninę koni.  Edward z żoną Heleną i czterema córkami zamieszkali w pobliskim Garnku. Bywając w swoich polskich domach między sezonami operowymi, prowadzili bujne życie towarzyskie, zapraszali gości i organizowali polowania. Z biegiem lat Jan, którego francuska żona wolała Paryż od sielskiego życia w Polsce, coraz rzadziej przyjeżdża do Skrzydlowa, a po tragicznej śmierci jedynego syna pod koniec I Wojny Światowej przenosi się na stałe do Nicei. Po zakończeniu karier, Jan i Edward otwierają szkoły śpiewu – Edward w Warszawie, Jan w Paryżu i Nicei. U Jana szkoli się kolejne pokolenie znakomitych śpiewaków, wśród nich Bidu Sayao czy Mieczysława Ćwiklińska. Ta ostatnia tak wspomina swego nauczyciela: „Aparycję miał świetną, wysoki, elegancki, przystojny. Chociaż uprzejmy dla wszystkich, a w stosunku do pań wykwintny i szarmancki, jako profesor był niezwykle wymagający. Jako Polka płaciłam profesorowi według taryfy ulgowej…

52 Bal Polski Wedding king George V Reszke

Relatywnie niewiele pozostaje po braciach po stu latach od ich śmierci. Wojna i lata komunizmu nadszczerbiły zarówno pamięć o śpiewakach jak i materialne ślady. Rodziny córek Edwarda zostały wysiedlone ze swoich majątków, a ich dom rodzinny, Garnek, spalił się  w latach 50-tych. Z pamiątek scenicznych pozostały części kostiumów scenicznych, kilka obrazów śpiewaków i pamiątek ( większość w Muzeum Teatralnym w Warszawie). W operach można znaleźć pamiątkowe programy z ich występów. Pamięć Reszków jest pielęgnowana przez lokalną społeczność powiatu ich siedzib – w Garnku co roku, w maju odbywają się  koncerty z okazji śmierci Edwarda Reszke, w Garnku też powstał park im. braci Reszke. W Borownie Edward został wybrany patronem szkoły, a Fundacja Reszków wspólnie z Filharmonią Częstochowską organizuje konkurs wokalny im. Józefiny Jana i Edwarda, oraz wspiera młode talenty.
Popularność Reszków zaowocowała kontraktami reklamowymi, od nut, oprzez instrumenty muzyczne do… marki papierosów. Do dziś można zakupić reklamy nie tylko z ich nazwiskiem, ale i nawiązujące do ich muzycznych karier. 

52 Bal Polski Garnek Reszke